سپتوم بینی یک ساختار پیچیده است که از غضروف و استخوان تشکیل شده و با پوست و مخاط نازک پوشیده شده است. این ساختار از سه لایه اصلی تشکیل می شود: غضروف نرم ، استخوان محکم و پوست مخاطی. این اجزا با همکاری یکدیگر ، جریان هوا را تنظیم کرده و ساختار و عملکرد کلی بینی را حفظ می کنند. غضروف و استخوان به عنوان تکیه گاه عمل کرده و بین مجاری بینی یک دیواره جداکننده ایجاد می کنند ، به‌گونه ای که هوا به طور یکنواخت از طریق حفره های بینی جریان می یابد. هرگونه آسیب به این ساختار ، مانند سوراخ سپتوم بینی ، می تواند باعث اختلالات قابل توجهی در جریان هوا و عملکرد بینی به ویژه با تأثیر بر غضروف زیرین شده و در برخی موارد ، برای درمان ، جراحی بینی مورد نیاز خواهد بود.
علائم و تشخیص سوراخ سپتوم بینی
وجود سوراخ در سپتوم بینی می تواند باعث بروز علائمی متنوع ، از خفیف تا شدید ، بسته به اندازه و محل سوراخ شود. با بزرگ تر شدن آن ، ممکن است جریان هوا مختل شده و صدای سوت مانندی هنگام تنفس ایجاد شود. اگر این وضعیت درمان نشود، می تواند باعث خشکی بیش از حد ، پوسته ریزی و تحریک دائمی بینی شود.
تشخیص سوراخ شدگی سپتوم نیازمند معاینه دقیق توسط جراح بینی است.
علائم شایع سوراخ سپتوم بینی
- خونریزی بینی
- بوی بد از بینی
- پوسته بستن داخل بینی
- صداهای سوت مانند گهگاه هنگام نفس کشیدن
- انسداد تنفس از راه بینی
- خر و پف
- بیماران ممکن است احساس گرفتگی در بینی داشته باشند حتی اگر مسیر بینی باز باشد. افرادی که مبتلا به بیماری HHT (تلانژکتازی هموراژیک ارثی) هستند ، معمولاً دچار خونریزی مکرر بینی شده و ممکن است سوراخ های بزرگی در سپتوم داشته باشند.
در صورت عدم درمان ، می تواند باعث مشکلات شدیدتری مانند انسداد مزمن بینی و خونریزی های مکرر شود. تحریک مداوم و آسیب به بافت ها ممکن است منجر به عفونت نیز شود.
آزمایش های تشخیصی برای بررسی سوراخ سپتوم بینی
برای تشخیص سوراخ در سپتوم بینی از روش هایی مانند آندوسکوپی بینی و رینوسکوپی استفاده می شود. معمولاً این سوراخ ها در طی معاینه معمول بینی شناسایی می شوند. در صورت نیاز ، پزشک از اسپکولوم بینی و نور پیشانی یا آینه برای دید بهتر استفاده می کند.
جراح اندازه آن را بررسی می کند تا میزان تأثیر آن و نوع درمان مورد نیاز را مشخص کنند. بسیاری از بیماران در طی بررسی برای خونریزی های مکرر یا درد بینی متوجه وجود سوراخ در سپتوم خود می شوند.
علل سوراخ شدگی سپتوم بینی
علل شایع شامل موارد زیر است:
- ضربه به بینی
- عفونت ها
- سوء مصرف مواد مخدر (مانند کوکائین)
- آسیب ناشی از پیرسینگ بینی
- جراحی های قبلی بینی
- همچنین مصرف برخی داروها مانند اسپری های دکونژستانت و کورتیکواستروئیدها می تواند باعث تحریک پوشش داخلی بینی و ایجاد سوراخ در سپتوم شود.
- عادت هایی مانند دست کاری مکرر بینی یا استفاده زیاد از اسپری های بینی ، همچنین تماس با مواد شیمیایی یا گرد و غبار در محل کار یا هنگام انجام برخی فعالیت ها ، می تواند به پوشش داخلی بینی آسیب رسانده و منجر به ایجاد سوراخ سپتوم بینی شود.
روش های درمان سوراخ شدگی سپتوم بینی
- شناسایی علت زمینه ای سوراخ سپتوم بینی به تنظیم یک برنامه درمانی مؤثر کمک می کند.
- مرطوب نگه داشتن بینی می تواند به کاهش علائم و جلوگیری از پوسته بستن کمک کند.
- شست و شوی روزانه بینی نیز در پاکسازی پوسته ها و حفظ بهداشت بینی مؤثر است.
- روش های درمانی مختلفی از درمان دارویی و غیرتهاجمی گرفته تا جراحی بسته به اندازه سوراخ وجود دار . هدف اصلی درمان سوراخ سپتوم بینی ، کاهش علائم بیمار و بازگرداندن عملکرد و ظاهر طبیعی بینی است.
درمان های غیرجراحی برای سوراخ سپتوم بینی
برای سوراخ های کوچک در سپتوم بینی ، روش های زیر توصیه می شود:
- استفاده از دستگاه های بخور
- پمادهای آنتی بیوتیک
- شست و شوی بینی با محلول نمکی
- اسپری سالین ، کرم آنتی بیوتیک و دستگاه های رطوبت ساز از جمله روش های غیرجراحی مؤثر هستند.
- استفاده از پروتز در بینی می تواند سوراخ را مسدود کرده و علائم را کاهش دهد. این روش ها بدون نیاز به جراحی ، در کنترل علائم و پیشگیری از عوارض بیشتر مؤثر هستند.
روش های جراحی درمان سوراخ سپتوم بینی
زمانی که درمان های غیرجراحی کافی نباشند ، جراحی برای ترمیم سپتوم ضروری است. این جراحی بسته به تشخیص پزشک به روش جراحی بسته یا باز انجام می شود. ولی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام شده و ممکن است از بافت گوش یا قفسه سینه برای پیوند استفاده شود.
در اغلب موارد ، عمل ترمیم بینی و سوراخ سپتوم از طریق جراحی بهترین گزینه درمانی است. روش های جراحی متنوع هستند و باید با توجه به نیازهای خاص هر بیمار انتخاب شوند.
